Gedragscode voor tolken in de praktijk
Hieronder is de officiële Gedragscode voor beëdigde tolken weergegeven. Deze gedragscode is onderdeel van het Besluit gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wet beëdigde tolken en vertalers 2024 dat per 1 februari 2024 in werking is getreden.
De gedragsregels zijn voorzien van praktijkvoorbeelden van klachten die zijn voorgelegd aan de Klachtencommissie Wbtv. De Klachtencommissie Wbtv beoordeelt klachten op basis van deze Gedragscodes en brengt advies uit. Deze webpagina biedt een handig overzicht over hoe een beëdigde tolk zich wel of juist niet dient te gedragen.
Per advies is weergegeven of de klacht gegrond of ongegrond is. De volledige adviezen zijn vindbaar door op de nummers van de adviezen te klikken.
De gedragscode voor tolken in het kader van de Wbtv wordt als volgt vastgesteld:
Ik,
de tolk,
accepteer dat ik bij het uitoefenen van mijn beroep, altijd naar eer en geweten de best mogelijke dienst verleen. Daarbij houd ik mij aan vijf kernwaarden:
- Integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid
- Vertrouwelijkheid
- Volledigheid
- Transparantie
- Professionaliteit
Onder integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik ben integer.
- Ik stel mij onafhankelijk, onpartijdig en objectief op, zowel vóór, tijdens als na de opdracht.
- Ik negeer eigen vooroordelen en voorkeuren bij de werkzaamheden.
- Ik stel ieder mogelijk eigen belang terzijde.
- Ik zorg dat elke (schijn van) vooringenomenheid wordt voorkomen.
- Ik laat mijn werkzaamheden niet beïnvloeden door druk van buitenaf en voer mijn werkzaamheden in alle vrijheid en zonder vrees uit.
Ter nadere invulling van de kernwaarde integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik uit geen persoonlijke opinies, voorkeuren, interpretaties of gevoelens, ook niet op (voor zover mogelijk) non-verbale wijze.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 09-2024
Een tolk zou zich tijdens een tolkopdracht non-verbaal hebben opgesteld door middel van lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en oogcontact. Dit gedrag is niet door de commissie vastgesteld en de klacht is ongegrond verklaard.
Ik kleed mij gepast op een wijze die aansluit bij het karakter van mijn werkzaamheden.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik breng partijen onmiddellijk op de hoogte van elke professionele of persoonlijke band tussen mijzelf (de tolk) en een betrokkene.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik houd mij strikt aan de opdracht. Ik ben niet behulpzaam bij andere taken.
Ik verstrek geen informatie die de eigen integriteit, onafhankelijkheid of onpartijdigheid in het gedrang brengt, noch op eigen initiatief, noch op verzoek van partijen.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik informeer partijen onmiddellijk wanneer de eigen integriteit, onafhankelijkheid of onpartijdigheid in het gedrang komt en dit de tolkdienst mogelijk negatief beïnvloedt. Ik wijs een opdracht af of staak een opdracht wanneer de eigen onafhankelijkheid, onpartijdigheid of onafhankelijkheid niet gewaarborgd kan worden.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik maak geen misbruik van mijn positie. Ik aanvaard geen giften of tegenprestaties van de partijen.
Gegrond: advies van de Klachtencommissie 07-2024
Een tolk is werkzaam ten behoeve van een langdurend opsporingsonderzoek van de politie. In zijn privétijd raakt de tolk betrokken bij een incident en wil hij de hulp van de politie inroepen. De tolk belt dan het telefoonnummer van een politieambtenaar die hij uit het opsporingsonderzoek heeft leren kennen. Volgens de Klachtencommissie misbruikt de tolk daarmee zijn positie als tolk voor de politie en heeft hij de Gedragscode geschonden.
Ik blijf mij bewust van mijn eigen rol als tolk en neem in principe geen deel aan gesprekken die niet met de opdracht te maken hebben.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 09-2024
Tijdens een tolkopdracht wordt een tolk door de anderstalige rechtszoekende op zijn gedrag aangesproken. Daarop verzoekt de tolk om ruimte om consecutief te kunnen tolken. Dat verzoek is volgens de Klachtencommissie toegestaan en past binnen de professionele rol die een tolk inneemt. Dit is geen schending van de Gedragscode.
Ik vermijd onderonsjes en een-op een-overleggen met de betrokkenen vóór, tijdens en na de tolkopdracht. Zo stel ik me afzijdig op tijdens het wachten vóór de opdracht, en neem ik na de opdracht direct afscheid van de betrokkenen.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 09-2024
Een tolkopdracht komt abrupt tot een einde. Een tolk treft de opdrachtgever na afloop op de parkeerplaats en stapt op hem af om afscheid te nemen. Dat de tolk enkel afscheid wilde nemen van opdrachtgever is volgens de Klachtencommissie geen schending van de Gedragscode.
Bij gebruik van social media ben ik mij bewust van de houding die ik als tolk in het openbaar dien uit te stralen. Ik voorkom dat mijn bijdragen mijn integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid aantasten.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Onder vertrouwelijkheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik houd mij aan de geheimhoudingsplicht.
- Ik ga uiterst zorgvuldig om met alle informatie waarover ik in de uitoefening van mijn beroep beschik.
Ter nadere invulling van de kernwaarde vertrouwelijkheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik heb een geheimhoudingsplicht. Ik krijg bij het voorbereiden en uitvoeren van een tolkdienst informatie. Ik deel deze informatie met niemand, tenzij de wet mij dit voorschrijft of uit de tolkdienst blijkt dat ik niet anders kan.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Voor zover dat in mijn macht ligt, zorg ik bij het tolken op afstand, dat ik de tolkdienst verricht in een veilige omgeving waar niemand kan meeluisteren of opnames kan maken van de tolkdienst.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Indien ik tijdens het verrichten van tolkwerkzaamheden notities maak, vernietig ik deze onmiddellijk na afloop van de tolkdienst. Ik vernietig ook documentatie die ik met betrekking tot de tolkdienst heb ontvangen.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Onder volledigheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik tolk volledig en getrouw, alles wat betrokkenen zeggen, zonder iets toe te voegen, weg te laten of te wijzigen.
Ter nadere invulling van de kernwaarde volledigheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik tolk alles wat tijdens de tolkdienst wordt gezegd, ook wanneer opmerkingen tot mij zelf zijn gericht of wanneer iemand iets tegen mij zegt.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik gebruik, voor zover mogelijk, steeds hetzelfde taalregister en niveau van de woordenschat als de sprekers. Ik leg zoveel mogelijk dezelfde nadruk.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik tolk beledigende of choquerende woorden.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik tolk onwaarheden of fouten, precies zoals ik ze gehoord heb.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik geef aan als ik iets niet begrijp of niet (goed) versta, en vraag om verduidelijking of herhaling wanneer iets onduidelijk is.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Onder transparantie versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik verleen tijdens de tolkdienst inzicht in alles wat ik doe of zeg.
Ter nadere invulling van de kernwaarde transparantie handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik vertel de betrokkenen onmiddellijk wanneer ik afwijk van wat de betrokkenen zeggen.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik tolk alles wat tijdens de tolkdienst wordt gezegd, zodat de betrokkenen daarvan volledig op de hoogte zijn.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik tolk geen (telefoon)gesprekken die plaatsvinden in dezelfde ruimte als waar ik tolk, indien deze gesprekken niets met de opdracht te maken hebben. Ik tolk wel kort wat er gebeurt, zodat de anderstalige het ook begrijpt.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik meld onmiddellijk wanneer vaktermen, jargon, beledigende of choquerende woorden, straattaal, etc. niet precies hetzelfde of niet goed vertolkt kunnen worden.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik meld het onmiddellijk aan de betrokkenen als de anderstalige niet de taal of variant spreekt waarvoor de tolkdienst was aangevraagd.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik meld partijen wanneer ik van plan ben om een tolkopdracht te staken of te onderbreken. Ik motiveer mijn beslissing.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Onder professionaliteit versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik gedraag mij altijd professioneel;
- Ik behandel de betrokkenen met respect;
- Voor zover dat in mijn macht ligt, ben ik verantwoordelijk voor de kwaliteit van mijn prestatie;
- Ik verbind mij ertoe mijn kennis en deskundigheid permanent te onderhouden.
Ter nadere invulling van de kernwaarde professionaliteit handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik behandel alle partijen met respect, ongeacht nationaliteit, gender, taal, etniciteit, cultuur, leeftijd, politieke overtuigingen, seksuele oriëntatie, godsdienst, etc.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik voer uitsluitend opdrachten uit waarvoor ik competent en bevoegd ben.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik meld het onmiddellijk wanneer dialecten niet adequaat getolkt kunnen worden.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik respecteer het recht van partijen om mij te weigeren als tolk.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik geef desgevraagd een vertaling à vue.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik staak de opdracht indien ik de kwaliteit van mijn prestatie niet (langer) kan garanderen, ook wanneer dit het gevolg is van de werkomstandigheden.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 07-2024
Een tolk wordt door zijn opdrachtgever op zijn gedrag aangesproken. Dat is door de tolk als beledigend en bedreigend ervaren. Dit leidt tot een verstoorde werkrelatie. Deze verstoorde werkrelatie kan volgens de Klachtencommissie voldoende reden zijn om tolkopdrachten te staken.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 08-2024
Een tolk ervaart een gesprek met zijn opdrachtgever als beledigend en bedreigend. Dit leidt tot een verstoorde werkrelatie. Deze verstoorde werkrelatie kan volgens de Klachtencommissie voldoende reden zijn om tolkopdrachten te staken.
Ik kom afspraken tijdig na, en voorkom dat ik deze zonder geldige reden en ontijdig annuleer.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 07-2024
Een tolk wordt door zijn opdrachtgever op zijn gedrag aangesproken. Dat is door de tolk als beledigend en bedreigend ervaren. Dit leidt tot een verstoorde werkrelatie en de tolk annuleert zijn tolkopdrachten in een reeks opdrachten voor die opdrachtgever. Volgens de Klachtencommissie kan een verstoorde werkrelatie een geldige reden voor annulering zijn.
Ongegrond: advies van de Klachtencommissie 08-2024
Een tolk ervaart een gesprek met zijn opdrachtgever als beledigend en bedreigend. Dit leidt tot een verstoorde werkrelatie. Deze verstoorde werkrelatie kan volgens de Klachtencommissie voldoende reden zijn om tolkopdrachten te annuleren.
Ik zorg er zoveel mogelijk voor dat wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor een ongestoorde dienstverlening. Ik verzoek de opdrachtgever zo nodig om passende maatregelen te treffen, bijvoorbeeld zodat ik en de betrokkenen elkaar goed kunnen zien en verstaan. Dit geldt voor zowel tolken op locatie als hybride tolken.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Voor zover dat in mijn macht ligt, zorg ik ervoor dat bij een tolkdienst op afstand wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor een ongestoorde dienstverlening:
- Ik heb de juiste apparatuur voor een ongestoorde audio(visuele) verbinding;
- Ik heb een goede en veilige internetverbinding;
- Ik heb de juiste software die up-to-date is;
- Ik zorg dat omgevingsgeluiden tot een minimum worden beperkt en voorkom dat ik tijdens de tolkdienst wordt gestoord.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Als ik de tolkdienst op afstand door technische problemen niet voldoende (goed) kan uitvoeren, dan meld ik dit onmiddellijk aan partijen.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik bereid elke opdracht zo goed als mogelijk voor op basis van de informatie die de opdrachtgever heeft verstrekt.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik introduceer mij bij aanvang van de tolkdienst en leg kort (in beide talen) mijn werkwijze als tolk uit:
- Ik ben de tolk in de talencombinatie X
- Ik heb de plicht om alles te tolken wat alle betrokkenen voor wie ik tolk zeggen
- Ik heb een geheimhoudingsplicht
- Ik ben onpartijdig
- Ik tolk in de ik-vorm
- Ik verzoek u om elkaar rechtstreeks aan te spreken.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik start steeds met deze introductie, ook wanneer ik herhaaldelijk bij dezelfde opdrachtgever of voor dezelfde anderstalige tolk.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik tolk in de ik-vorm (1epersoon) om de communicatie tussen de betrokkenen te bevorderen en wijs de betrokkenen erop dat ze elkaar rechtstreeks dienen aan te spreken. Ik verwijs naar mijzelf in de derde persoon als ‘de tolk’ om verwarring te voorkomen.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik erken en verbeter fouten in de vertolking, zodra ik of een van de betrokkenen die opmerkt.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik ben niet verplicht om mijn persoonlijke gegevens te delen met de anderstalige betrokkene.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik stel mij collegiaal op ten opzichte van andere tolken.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik licht betrokkenen in wanneer het mij onmogelijk wordt of wordt gemaakt om de Gedragscode te respecteren.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik respecteer de werkafspraken die met mij zijn gemaakt.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik verleen bij klachten mijn volledige medewerking aan de klachtenprocedure als bedoeld in artikel 16 van de Wbtv.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Ik sta open voor gevraagde en ongevraagde constructieve feedback met betrekking tot de opdracht.
Over deze gedragsregel is nog geen advies gepubliceerd
Disclaimer:
deze praktijkvoorbeelden zijn samenvattingen van adviezen van de Klachtencommissie Wbtv. Aan de teksten op deze webpagina kunnen geen rechten worden ontleend. De teksten van de samenvattingen worden opgesteld door Bureau Wbtv. Zie de geanonimiseerde adviezen van de Klachtencommissie Wbtv voor de volledige teksten en de officiële duiding van gedragingen en diensten van beëdigde tolken door de Klachtencommissie Wbtv.