Beoordelingskader Tolk C1

Inschrijving als tolk in het Rbtv op C1-niveau is mogelijk op basis van een
diploma/getuigschrift van een:

• Tolkopleiding met minimaal C1-niveau als eindniveau in termen van het Europees Referentie Kader (ERK);
• Tolktoets op C1-niveau van het ERK, die voldoet aan het door de Raad voor Rechtsbijstand vastgestelde Kader voor tolk- en vertaaltoetsen.

Indien de tolk niet in het bezit is van een van bovenstaande diploma’s/getuigschriften, kan de tolk worden ingeschreven in het Rbtv op C1-niveau als de tolk aantoonbaar aan de volgende voorwaarden voldoet:

1. integriteit;
2. taalvaardigheid van de brontaal op ten minste C1-niveau van het ERK;
3. taalvaardigheid van de doeltaal op ten minste C1-niveau van het ERK;
4. kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- en doeltaal;
5. tolkvaardigheid en –attitude.

Hieronder wordt per voorwaarde een toelichting gegeven op de wijze waarop de tolk kan aantonen aan de voorwaarden te voldoen.

A. Integriteit

De Wbtv kent voor tolken en vertalers een integriteitsborging waarbij gebruik wordt gemaakt van de VOG en/of BIV.

Verklaring Omtrent het Gedrag

Wanneer de tolk in de vijf jaren voorafgaand aan het verzoek tot inschrijving in het Rbtv in Nederland woonachtig is geweest, moet er een VOG worden overlegd. De VOG mag niet ouder zijn dan drie maanden op het moment van het indienen van het verzoek tot inschrijving in het Rbtv en moet zijn afgegeven zijn door de daartoe bevoegde instantie volgens screeningsprofiel 80.

Buitenlandse Integriteitsverklaring

Wanneer de tolk in de vijf jaren voorafgaand aan het verzoek tot inschrijving in het Rbtv in het buitenland woonachtig is geweest, moet er een Buitenlandse Integriteitsverklaring (BIV), voorzien van een Nederlandse vertaling, worden overgelegd van een daartoe bevoegde instantie in het betreffende land. De BIV mag niet ouder zijn dan drie maanden op het moment van het indienen van het verzoek tot inschrijving in het Rbtv.

Bij een verzoek tot inschrijving in het Rbtv en/of bij een verzoek tot verlenging van een inschrijving in het Rbtv zal bij de beoordeling van de integriteit, naast de VOG en/of de BIV, ook alle andere eventuele relevante informatie, die bij de Raad voor Rechtsbijstand bekend is over de tolk, worden betrokken.

B. Taalvaardigheid van het Nederlands

• Een diploma van een afgeronde opleiding op vwo-niveau, hbo-niveau of wo-niveau waarbij het Nederlands de onderwijstaal is geweest;
• Een diploma van een afgeronde opleiding op ten minste vwo-niveau waarbij het Nederlands als vak is gedoceerd en het behaalde eindniveau van het Nederlands na toetsing ten minste C1-niveau is;
• Een certificaat van een taaltoets op C1-niveau van een aangewezen deskundige (Bij tolken moeten de vaardigheden lezen, luisteren en spreken zijn getoetst.)
• Een diploma van een afgeronde tolkopleiding op minimaal bachelor niveau, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is;
• Een diploma van een taalgebonden SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken, Sociaal Tolken en Juridisch Vertalen in Strafzaken, mits behaald op of na 1 januari 2013, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is;
• Een diploma van de SIGV-opleiding Taaloverstijgend Gerechtstolken, mits behaald op of na 1 januari 2013;
• Een diploma van de opleiding Schrijftolk (Associate Degree);
• Een certificaat van een tolktoets op C1-niveau die voldoet aan het Kader voor tolktoetsen, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is (alleen taalvaardigheid Nederlands voor inschrijving in Rbtv als tolk);
• Een getuigschrift van de kennistoets en praktijktoets Tolken van het Kernteamtraject Kwaliteitsnormering Tolken en Vertalers, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is (alleen taalvaardigheid Nederlands voor inschrijving in Rbtv als tolk);
• Een MO-A akte (2e graads docent), bevoegd voor onderbouw havo/vwo en mbo;
• Een MO-B akte (1e graads docent), bevoegd voor gehele onderwijs, inclusief hbo.

C. Taalvaardigheid van de vreemde taal

• Een diploma van een afgeronde opleiding op vwo-niveau, hbo-niveau of wo-niveau waarbij de vreemde taal de onderwijstaal is geweest;
• Een diploma van een afgeronde opleiding op ten minste vwo-niveau waarbij de vreemde taal als vak is gedoceerd en het behaalde eindniveau van de vreemde taal na toetsing ten minste C1-niveau is;
• Een certificaat van een taaltoets op C1-niveau van een aangewezen deskundige (Bij tolken moeten de vaardigheden lezen, luisteren en spreken zijn getoetst.);
• Een certificaat van een taaltoets op C1-niveau van een lid (full member) van ALTE;
• Een diploma van een afgeronde tolk- of vertaalopleiding op minimaal bachelor niveau, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is;
• Een diploma van een taalgebonden SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken, Sociaal Tolken en Juridisch Vertalen in Strafzaken, mits behaald op of na 1 januari 2013, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is;
• Een certificaat van een tolktoets op C1-niveau die voldoet aan het Kader voor tolktoetsen, waarbij één van de getoetste de vreemde taal is (alleen taalvaardigheid vreemde taal voor inschrijving in Rbtv als tolk);
• Een getuigschrift van de kennistoets en praktijktoets Tolken van het Kernteamtraject Kwaliteitsnormering Tolken en Vertalers, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is (alleen taalvaardigheid vreemde taal voor inschrijving in Rbtv als tolk);

D. Kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- en doeltaal

Kennis van de cultuur van een land of gebied waarin de bron- en de doeltaal de standaardtaal is, kan doorgaans niet zelfstandig objectief gemeten worden op een bepaald niveau of op zichzelf staand getoetst worden. De tolk dient op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen in een bepaalde cultuur, taalgebied of land. Dit kan niet altijd objectief worden gemeten.

Het beschikken over de vereiste kennis van een cultuur is doorgaans een opeenstapeling van factoren die in samenhang met andere competenties (zoals taalvaardigheid in een taal) gewogen moeten worden. De vereiste factoren voor het aantonen van kennis van cultuur zijn in ieder geval:

• Een (langdurig) verblijf in een land of gebied waar de bron- of doeltaal de voertaal is;
• Het doorlopen en afronden van (middelbaar/hoger beroeps-) onderwijs in het taalgebied van de bron- of doeltaal;
• Het doorlopen en afronden van een taalstudie in de bron- of doeltaal;
• Tolkervaring in de betreffende taal, met een omvang van ten minste 300 uren in de vijf jaren voorafgaand aan het verzoek. Bijvoorbeeld voor de taal Engels kan de tolkervaring zowel zien op Nederlands <-> Engels als Frans <-> Engels. De tolkervaring moet blijken uit een positieve referentie van een opdrachtgever en/of een zelf opgesteld overzicht van de tolkervaring;
• Tolkervaring in een context waarin kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- of doeltaal was en de betreffende bron- of doeltaal de voertaal was;
• Studie-ervaring in het taalgebied van de bron- of doeltaal in een context waarin kennis van de cultuur voorwaardelijk is of het afronden van onderdelen van een opleidingscurriculum of bijscholingsaanbod, waarbij cultuurkennis een substantieel onderdeel was.

De bovenstaande factoren betreffen geen uitputtende mogelijkheden tot het verwerven van de vereiste kennis van cultuur. Bij de beoordeling of de kennis van de cultuur behorende bij het land of gebied van de brontaal of doeltaal van een persoon die verzoekt tot inschrijving in het Rbtv als tolk wordt alle informatie – in onderlinge samenhang- betrokken. Indien er twijfel bestaat en/of objectieve informatie onvoldoende beschikbaar is, zal de Commissie beëdigde tolken en vertalers gevraagd worden om advies.

N.B. Wanneer een tolk zijn/haar tolkervaring inzet voor het aannemelijk maken van deze voorwaarde mag een andere voorwaarde niet meer aannemelijk worden gemaakt met tolkervaring. Het is hierbij niet relevant of dit meer of andere tolkervaring betreft.

E. Tolkvaardigheid en –attitude

• Een diploma van een tolkopleiding met minimaal C1-niveau als eindniveau in termen van ERK;
• Een certificaat van een tolktoets op minimaal C1-niveau van het ERK, die voldoet aan het Kader voor tolk- en vertaaltoetsen;
• Een certificaat van een tolkvaardigheidstoets die voldoet aan het ‘Kader voor toetsing van tolkvaardigheid en tolkattitude’;
• Een certificaat van de taaloverstijgende module Algemene Tolktechnieken (ATT) van ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen;
• Een competentiebewijs van de tolkvaardighedentoets van KTV Toetsing BV.