Beëdigd tolk of vertaler worden

Iedereen kan zich vestigen als zelfstandige tolk of vertaler. Tolk en vertaler zijn vrije beroepen. In sommige gevallen moet echter een beëdigde tolk of beëdigde vertaler worden ingeschakeld. Het beroep van beëdigde tolk en beëdigde vertaler is beschermd, namelijk via de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv). Om aan de slag te kunnen gaan als beëdigd tolk of beëdigd vertaler, moet u staan ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) én zijn beëdigd als tolk en/of vertaler door de rechtbank op basis van die inschrijving. In Nederland worden diverse tolk- en vertaaltoetsen en tolk- en vertaalopleidingen aangeboden waarmee u kunt worden ingeschreven in het Rbtv. Overzichten van alle toetsen en opleidingen vindt u hier. Er zijn ook andere mogelijkheden om in het Rbtv te worden ingeschreven. De voorwaarden voor inschrijving in het Rbtv vindt u hier.

Een beëdigde tolk mag als zodanig optreden voor onder andere rechtbanken, de IND en de politie. Niet-beëdigde tolken mogen dit in eerste instantie niet. Een ander belangrijk verschil is dat alleen beëdigde vertalers gewaarmerkte vertalingen (ook wel beëdigde vertalingen) mogen maken. Vertalers die niet beëdigd zijn, mogen dit niet.

Een tolk voert mondelinge werkzaamheden uit en zorgt ervoor dat gesprekken goed verlopen. Het is ook mogelijk dat een tolk werkt met gebaren, in het geval hij tolkt voor een doof persoon. Dat heet een tolk Nederlandse gebarentaal. Bij vreemdelingen- en asielprocedures, congressen, bedrijfsbezoeken of beurzen is vaak een tolk aanwezig.
Een vertaler werkt met geschreven teksten. Denk aan het vertalen van rapporten, correspondentie, reclamemateriaal, handleidingen en websites, maar ook officiële documenten zoals diploma's, notariële akten en contracten.
Een vertaler kan ook tolk zijn (en andersom), maar dit is niet vanzelfsprekend. Voor beide beroepen zijn deels dezelfde, maar deels ook andere vaardigheden nodig.

Het is gebruikelijk dat een beëdigde vertaler gewaarmerkte vertalingen voorziet van een stempel. Op die manier is voor de afnemer en eventuele verdere gebruikers van het document gemakkelijk te zien dat het een gewaarmerkte vertaling betreft. Deze werkwijze was en is niet verplicht, maar is wel al decennia lang volledig ingeburgerd in de vertaalwereld.

Er zijn geen vaste regels over hoe een gewaarmerkte vertaling moet worden gemaakt en hoe de stempel eruit moet zien. Het ministerie van Justitie en Veiligheid is wel voornemens een ministeriële regeling op te stellen over het gebruik van de stempel. Op welke termijn dat gaat gebeuren is echter niet bekend. Tot die tijd kunt u naar eigen inzicht een stempel laten maken. Er zijn diverse stempelmakers die hiervoor een ontwerp hebben. Ook verwijzen we u naar de Richtlijnen voor beëdigde vertalingen van het NGTV. Wilt u daarover meer weten? Neem dan contact op met het NGTV. Het NGTV stelt via (het afgeschermde deel van) hun website ook voorbeelden van slotformules ter beschikking aan hun leden.